Al bij het plannen van projecten doet Rijkswaterstaat onderzoek naar wat het werk aan de A27 betekent voor de natuur langs de snelweg. Bij een van deze voorbereidende onderzoeken ontdekte Rijkswaterstaat de grote modderkruiper. ‘Dit is een beschermde vissoort, die in een bermsloot leeft in de buurt van de Hagesteinsebrug’, vertelt Martijn de Haan, adviseur eco-engineering bij Rijkswaterstaat. ‘Omdat de sloot plaats moet maken voor de snelweg, willen we deze dempen. Daarvoor hebben we volgens de Wet natuurbescherming (Wnb) een ontheffing aangevraagd bij Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Dat is nodig omdat bij het dempen van de sloot dit beschermde beestje zijn leefgebied verliest. Wij hebben de ontheffing gekregen, maar dan moeten we wel op een andere plek een even groot nieuw leefgebied voor de vis aanleggen.’

Regelwerk achter de schermen

De schop voor het graven van de sloot is begin december in de grond gegaan. Daar is een lange periode van voorbereiding aan vooraf gegaan. Dat begon met de eerdergenoemde ontheffing om de sloot te mogen dempen. Paul Adriaansen, omgevingsmanager van Rijkswaterstaat: 'Voor een buitenstaander lijkt het misschien of Rijkswaterstaat zomaar even een slootje mag dempen. Maar niet iedereen ziet wat wij daarvoor achter de schermen allemaal regelen. Natuurlijk moeten wij, net als ieder ander, aan de geldende wet- en regelgeving voldoen en vragen hiervoor een hele reeks vergunningen en ontheffingen aan bij verschillende instanties.’

De juiste plek

Terwijl Rijkswaterstaat met RVO in overleg was over het krijgen van de Wnb-ontheffing, gingen De Haan en Adriaansen op zoek naar een geschikte plek voor de nieuwe sloot voor de grote modderkruiper. De Haan: ‘Daarvoor hebben we veel contact gehad met de provincie, de gemeente en het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR). Uiteindelijk bleek een nabijgelegen stuk land de meest geschikte plek. Dat stuk land moesten we sowieso aankopen voor de verbreding van de A27. We zijn vroegtijdig met de perceeleigenaar in gesprek gegaan, omdat deze in het verleden al meermaals met grote overheidsprojecten te maken had gehad. We wilden dit zorgvuldig doen.’

Waterverlies compenseren

Een sloot mag je niet dempen zonder watervergunning van HDSR. Een voorwaarde voor zo’n vergunning is bijvoorbeeld dat je het verlies aan oppervlaktewater compenseert. Er moet dus op een andere plek een even grote nieuwe sloot komen. ‘Die wilden we toch al graven voor de grote modderkruiper. Daarom konden we ook de noodzakelijke watervergunning voor het dempen van de sloot bij het Hoogheemraadschap aanvragen’, legt Adriaansen uit.

Wachten op de natuur

In december heeft Rijkswaterstaat de toekomstige sloot van de grote modderkruiper gegraven en ingericht. Dat betekent niet we de oude sloot ook meteen kunnen dempen. Ook die is er voorlopig nog, inclusief de grote modderkruiper. De Haan: ‘Dit pakken we heel zorgvuldig aan: het komende jaar laten we de natuur in de nieuwe sloot uitgroeien tot een prettig leefgebied voor deze vis. Als dat zover is, zetten we hem over en dempen we de oude sloot. Dan is het gebied klaar en kan de aannemer er met de werkzaamheden voor de verbreding van de A27 beginnen.’