De verbreding van de A27 tussen Houten en knooppunt Hooipolder is een uitgesproken kans voor Rijkswaterstaat om uit te pakken qua duurzaamheid, vertelt Karen Molenaar. ‘Jaarlijks stoot Rijkswaterstaat met zijn projecten 0,7 megaton CO2 uit. Juist in zo’n langdurig en omvangrijk project als de verbreding van de A27 kunnen we dus het verschil maken. Zeker omdat er sprake is van een zogenaamde tweefasenaanpak, waarbij de aannemers pas na gunning van de opdracht die delen uitwerken die qua kosten en risico’s moeilijk in te schatten zijn. Aannemers krijgen hierdoor de ruimte om met creatieve, duurzame oplossingen te komen. Wel binnen de financiële mogelijkheden natuurlijk.’
Op weg naar een klimaatneutrale infrastructuur
In 2020 stelde Rijkswaterstaat samen met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en ProRail een strategie voor klimaatneutrale infrastructuur op. Samen met collega Ellen Hoog Antink zorgt Molenaar ervoor dat deze ambities een doorvertaling krijgen in het A27-project. Molenaar: ‘Dit beperkt zich nu nog tot de aanbesteding. Als de werkzaamheden eenmaal beginnen, zal duurzaamheid ook hier een rol gaan spelen: de aannemers moeten dan de door hen bedachte duurzaamheidsoplossingen in de praktijk brengen. Als Rijkswaterstaat zijn wij verantwoordelijk voor de monitoring daarvan, zowel bij de aanleg als – voor het zuidelijk deel van het traject – tijdens het beheer en onderhoud. Tussen Everdingen en Hooipolder krijgt de aannemer namelijk niet alleen de opdracht om de verbreding uit te voeren, maar ook om de 15 jaar daarna het onderhoud te verzorgen. Daarmee hebben zij een extra reden om in de ontwerpfase duurzame keuzes te maken die ook invloed hebben op het beheer en onderhoud in de jaren erna.’
De Innovatiestrook A58 Kloosters in Oirschot is aangelegd op basis van zero-emissie, bijvoorbeeld door het gebruik van elektrisch materieel.?Foto: Rijkswaterstaat/InnovA58?
Fundamenten leggen in aanbesteding
Tijdens de aanbesteding voor de verbreding van de A27 Houten - Hooipolder legt Rijkswaterstaat in feite het fundament op het gebied van duurzaamheid, zegt Hoog Antink. ‘Dat zie je terug in de gunningscriteria. Hierin waarderen we expliciet de meest milieuvriendelijke aanbieding hoger. Natuurlijk werken we met de reguliere gunningscriteria, die Rijkswaterstaat bij alle projecten toepast. Maar we gebruiken ook specifieke duurzaamheidscriteria, waarmee we bijvoorbeeld de CO2-uitstoot tijdens de werkzaamheden beperken en hergebruik van materialen stimuleren.’ Molenaar vult aan: ‘In de contracteisen staat bijvoorbeeld dat beton minimaal voor 5% hergebruikt moet worden, dat de aannemer deels duurzaam materieel, zoals elektrische graafmachines, moet inzetten en dat het hout van verwijderde bomen zoveel mogelijk moet worden hergebruikt.
Nieuwe ontwikkelingen stimuleren
Molenaar en Hoog Antink beseffen dat ze veel vragen van de markt. ‘De aannemers moeten inderdaad flink wat duurzaamheidsmaatregelen nemen. Maar dit is dan ook niet zomaar een project’, stelt Hoog Antink. ‘We willen graag, als het even kan, nieuwe ontwikkelingen stimuleren voor Rijkswaterstaat, zoals de duurzame bouwplaats. Maar ook onderzoeken we of het mogelijk is de vrijkomende Keizersveerbruggen op een nieuwe locatie te hergebruiken. Voor de voetgangersbrug bij verzorgingsplaats De Kroon geldt hetzelfde. De bruggen hebben we vorig jaar op de Nationale Bruggenbank gezet voor een nieuwe bestemming. ’ Molenaar vervolgt: ‘Ook bij de nieuw te ontwerpen grote bruggen kijken we naast circulariteit naar klimaatneutraliteit. Hoe dat eruit gaat zien, laten we aan de toekomstige aannemers over. Spannend? Zeker! Maar ook een kans om nieuwe inzichten te krijgen en samen, in wisselwerking met elkaar, de duurzaamheidsnormen voor projecten binnen Rijkswaterstaat steeds verder op te schroeven.’
Meer weten?
Eerdere artikelen die we over duurzaamheid schreven, zijn: