De Q in het woord Q-team staat voor ‘quality’ en daarmee dus voor ‘kwaliteit’, zo licht Jacqueline Rijpert, adviseur ruimtelijke kwaliteit en vormgeving bij Rijkswaterstaat, toe. ‘Het Q-team is een team van experts, dat de regio – provincies, gemeenten en waterschappen – vertegenwoordigt. Het team wordt voorgezeten door een vertegenwoordiger van het College van Rijksadviseurs. Dit college adviseert de rijksoverheid over ruimtelijke kwaliteit. De gemengde samenstelling van het Q-team is zijn kracht: dit dient het gemeenschappelijke belang. Zo zorgen we ervoor dat provincies, gemeenten en waterschappen op de hoogte zijn van onze plannen op het gebied van ruimtelijke kwaliteit en hier ook over kunnen meedenken.’
Betrokken bij elke mijlpaal
Het Q-team is al in een vroeg stadium van het project in het leven geroepen. ‘Het is een selecte club mensen die al jarenlang bij de A27 Houten - Hooipolder betrokken is’, vertelt Rijpert. ‘Het team toetst de ruimtelijke kwaliteit van het ontwerpproces bij elke mijlpaal in het project. Zo heeft het team al de totstandkoming van het landschapsplan en het Esthetisch Programma van Eisen (EPvE) begeleid en akkoord bevonden. Tijdens de aanbesteding en daarna zal het team een oordeel vellen over het Plan Vormgeving, het voorlopige en het definitieve ontwerp. Zo borgen we dat al deze tussenstappen een kwaliteitstoets hebben doorstaan door diverse experts vanuit verschillende invalshoeken.’
Geen breuk in uitstraling
Voor de wegverbreding zet Rijkswaterstaat twee contracten in de markt: contract Zuid (Everdingen - Hooipolder) en contract Noord (Houten - Everdingen). Dit betekent dat er twee aannemers werken aan de wegverbreding. ‘We willen voorkomen dat er straks op de grens van die twee contracten een breuk is in de uitstraling van de weg’, vertelt Rijpert. ‘Daarom is het Q-team betrokken bij de beoordeling van de ontwerpen die de potentiële aannemers opstellen tijdens de aanbesteding. Ook neemt het Q-team deel aan de dialoog die we tijdens de aanbesteding met deze aannemers voeren.’
Supervisie ruimtelijke kwaliteit
Overigens is het Q-team niet het enige orgaan dat eenheid in ontwerp tussen beide contracten in de gaten houdt. Als extra check op de naleving van contracteisen zorgt Rijkswaterstaat namelijk voor supervisie op het gebied van ruimtelijke kwaliteit en vormgeving. Rijpert: ‘Dit betekent dat we in aanvulling op het Q-team een eigen architect en landschapsarchitect inschakelen. Zij houden toezicht op de ingediende ontwerpen en de bouw van het project. Zij richten zich daarbij op de landschappelijke inpassing en met name op de ontwerpen van de drie nieuwe grote bruggen. Hun speciale aandacht gaat daarbij uit naar de eenheid in ontwerp tussen beide contracten.’
Geheugen en geweten
Rijpert vertelt dat het werk van het Q-team niet stopt als de aannemers eenmaal zijn geselecteerd. ‘Ook als de verbredingswerkzaamheden straks van start gaan, blijft het kwaliteitsteam betrokken bij het project. Het Q-team toetst dan of de aannemers doen wat ze tijdens de aanbesteding hebben beloofd.’ Rijpert concludeert: ‘Bij dit project werkt het Q-team van grof naar fijn: van de allereerste plannen tot de finale uitvoering. Het team is met recht ons geheugen en geweten op het gebied van ruimtelijke kwaliteit.’
Feeling met de omgeving
Kunnen omwonenden en andere geïnteresseerden ook nog invloed uitoefenen op hoe de verbrede A27 en de drie nieuwe bruggen eruit komen te zien? Die vraag moet Rijpert helaas negatief beantwoorden. Wel stelt ze dat het Q-team – met zijn vertegenwoordigers van onder andere gemeenten en provincies – feeling heeft met wat er in de omgeving leeft. ‘En we nemen omwonenden mee in het proces door hen bij grote mijlpalen in het project te informeren. Ruimtelijke kwaliteit nemen we hierin uiteraard mee.’