Het geluidscherm bij de Kloosterhoeve dient als voorbeeld voor alle geluidschermen die langs het zuidelijke deel van de A27 komen. De keuze voor de locatie is bewust, omdat er kwetsbare mensen wonen die geluidsgevoelig zijn. Is de plaatsing succesvol, dan volgen er meer van dezelfde geluidschermen langs andere locaties.
De schermen die de komende tijd verschijnen langs de nieuwe verbindingsweg tussen de A59 en de kern van Raamsdonksveer moeten de achterliggende bebouwing afschermen van verkeerslawaai. Meindert Verwoerd: ‘Het scherm bij de Kloosterhoeve is een soort proefscherm, omdat de architecten voor de zekerheid wilden checken of het werkte zoals zij het voor ogen hadden. Inmiddels weten we dat de architecten tevreden zijn, dus we kunnen ermee verder.’ In totaal zal tussen Hooipolder en Everdingen 14 km geluidscherm worden aangebracht met een oppervlakte van ongeveer 50.000 m2.
Poreus materiaal
Het groene geluidscherm is ontwikkeld met de bedoeling om zoveel mogelijk geluid te absorberen, vertelt Verwoerd. ‘De schermen zijn opgebouwd uit een kern van beton, met aan de buitenkant een laag van houtvezel gemengd met cement. In die buitenlaag zitten cannelures, een soort verticale groeven, die het geluid absorberen. Het materiaal is heel poreus. Als je er water aan de bovenkant opgiet, stroomt het er aan de onderkant heel hard weer uit. Ook het verkeersgeluid gaat daar doorheen. Vervolgens komt het geluid op de betonnen binnenlaag en die kaatst het onder een andere hoek weg. En daar wordt het geluid geabsorbeerd door de houtvezel. Daardoor werken de schermen heel gunstig voor de omgeving.’ Na plaatsing worden de schermen aan de voor- en achterkant ‘bekleed’ met planten. ‘Dus over een aantal jaren zie je de schermen niet meer.’
Gymzaal
De schermen bestaan al een aantal jaren, maar hadden eerst een andere toepassing, vertelt Verwoerd. ‘De buitenlaag van de schermen is gemaakt van schoon afvalhout uit de houtindustrie. Het zijn eigenlijk allemaal kleine stukjes en strookjes waar de houtindustrie niets meer mee kan doen. Van het afvalhout worden houtvezels gemaakt, die worden gemixt met cement, waardoor een soort houtvezelcement ontstaat. De geluidsabsorberende kwaliteiten ervan zijn eigenlijk bij toeval ontdekt. De leverancier van deze platen maakte ooit op deze manier dak- en gevelelementen voor een gymzaal. Normaal gesproken klinken gymzalen hol, maar deze niet. Zo kwamen ze erachter dat dit materiaal heel goed geluid absorbeert. Vervolgens is de leverancier op deze manier geluidschermen gaan maken en inmiddels staan ze al op meerdere plekken in Nederland.’
Fundering maken
Om de geluidschermen op te bouwen, worden eerst stalen buispalen in de grond aangebracht. ‘In de paal zit een wapeningskorf. Daar storten we beton in en dan is de fundering klaar. Daar steken ankers uit, waar een soort stalen paal met een voetplaat overheen gaat. Daarna komen de elementen tegen de stijlen aan. Die worden aan de achterkant met kikkerplaten, een soort bevestigingsmateriaal, vastgezet. En dan heb je een geluidscherm.’ Vervolgens worden de planten geplaatst. De basisbeplanting bestaat uit hedera, een sterke klimop. Doordat de houtvezel poreus is, kan de hedera zich goed vastzetten en zijn de schermen binnen een paar jaar dichtbegroeid.
Mooi groen geheel
Rijkswaterstaat heeft een landschapsplan opgesteld, waarbij de hedera wordt afgewisseld met klimplanten zoals bosrank, heggenrank, wilde kamperfoelie en hop. Die krijgen een verticale steun om tegenaan te groeien. ‘Klimplanten schijnen van nature niet zo sterk te zijn als muurbeplanting zoals de hedera’, aldus Verwoerd. ‘Maar in elk geval zullen de schermen straks een mooi groen geheel vormen.’ Alleen bij de kunstwerken, zoals bruggen en viaducten, gaat het gesloten scherm over in een doorzichtig glazen scherm. De beplanting stopt daar ook iets eerder, zodat deze niet over de transparante schermen heen groeit.
Lange levensduur
Niet alleen de goede geluidabsorberende eigenschappen, maar ook de lange levensduur is een van de redenen om voor deze geluidschermen te kiezen, vertelt Verwoerd. ‘De verwachting is dat ze 50 jaar meegaan. Dat is langer dan gebruikelijk, normaal gaan we uit van 30 jaar. Dat maakt ze al duurzaam. Daarnaast worden ze deels gemaakt van een restproduct, ook duurzaam dus. En als de schermen worden afgedankt, kunnen beton en houtvezels apart worden teruggewonnen en op verschillende manieren worden hergebruikt. Wat ook prettig is: de schermen zijn onderhoudsarm. Omdat ze bekleed worden met planten, zullen ze niet worden beklad met graffiti en dergelijke. Er is dus geen schoonmaak nodig. Al zullen ze wel af en toe moeten worden gesnoeid.